Zin in een mooie wandeling op de Utrechtse Heuvelrug? Dan tip ik de gemarkeerde wandelroute op de Grebbeberg in Rhenen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd hier een heftige strijd gestreden, tegenwoordig kun je er in alle rust wandelen door de bossen. Een prachtig stukje natuur met een bijzondere historie.
De Slag om de Grebbeberg
Door zijn strategische ligging met zicht op de Betuwe en de Nederrijn is de 52 meter hoge Grebbeberg van groot historisch belang. In de achttiende eeuw wordt vanaf dit punt de Grebbelinie aangelegd. Deze ruim zestig kilometer lange verdedigingslinie van forten en bunkers loopt tot aan de voormalige Zuiderzee.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog is de Grebbeberg het strijdtoneel van een belangrijke gebeurtenis in de Nederlandse geschiedenis: de Slag om de Grebbeberg. Nadat op 10 mei 1940 de Duitse troepen de grens oversteken om Nederland te bezetten, barst er de volgende ochtend een hevige strijd los aan de Grebbelinie tussen Rhenen en Wageningen. Meer dan 20.000 Duitse militairen proberen bij de Grebbeberg door de Grebbelinie te breken.
Drie dagen lang vechten zo’n 10.000 Nederlandse soldaten om de opmars van het Duitse leger richting het westen van Nederland te stoppen. Tevergeefs, want op 13 mei valt een deel van de Grebbeberg in handen van de vijand en in de nacht op 14 mei trekt het Nederlandse leger zich terug.
Militair ereveld Grebbeberg
Tijdens de Slag om de Grebbeberg sneuvelden meer dan 400 Nederlandse militairen, die na de overgave begraven worden in de grond die ze met hun leven hebben verdedigd. Het militair ereveld Grebbeberg werd hiermee de eerste oorlogsbegraafplaats van Nederland.
Ook na de oorlog werden er regelmatig soldaten herbegraven die in de meidagen van 1940 ergens anders in Nederland omkwamen, terwijl ze streden voor onze vrijheid. Tegenwoordig is het goed onderhouden militair ereveld op de Grebbeberg de laatste rustplaats van bijna 900 soldaten. Met haar rechte rijen witte grafstenen een indrukwekkende plek om te bezoeken.
Bij het monument bij de ingang vindt elk jaar op 4 mei de Nationale Militaire Dodenherdenking plaats. Op het monument staat een gedicht van J.C.Bloem: ‘Vijf dagen, en de vrijheid ging verloren. Vijf jaren, en eerst toen werd zij herboren. Zo moeizaam triomfeert gerechtigheid. Aan dit besef zij deze grond gewijd.’
In het informatiecentrum rechtsachter op het ereveld kun je gratis een tentoonstelling bezichtigen met militaire attributen, documenten en filmbeelden die herinneren aan de gebeurtenissen tijdens de Slag om de Grebbeberg. Het informatiecentrum (met toiletten) is dagelijks geopend van 9.00 tot 17.00 uur.
Wandelroute Grebbeberg
Startpunt van de wit gemarkeerde wandelroute over de Grebbeberg is de parkeerplaats naast het militaire ereveld. Na je bezoek aan de begraafplaats wandel je aan de overkant van de weg zo het bos in. Aan het begin van de route waan je je een weg door een sprookjesachtig bos met (in de zomer) metershoge varens. Een oase van groen!
Hoogtepunt van de wandeling is het uitzichtplateau op de steile helling van de Grebbeberg. Net als voormalige vorsten eeuwen geleden al deden, geniet je vanaf deze historische plek hoog en droog van een geweldig uitzicht op de Betuwe en de Nederrijn. Beneden zie je schepen voorbij varen en kuddes Gallowayrunderen en konikpaarden grazen door de groene uiterwaarden van natuurgebied de Blauwe Kamer. Een uitzicht dat niet snel verveelt!
De route loopt verder langs de rand van de Grebbeberg, een plek die al meer dan een eeuw lang de Koningstafel wordt genoemd. Terwijl je een ruïne van een voormalige boswachterswoning passeert, vang je tussen de bomen door af en toe een glimp op van de glinsterende rivier. Even verderop heb je een mooi doorkijkje naar Rhenen, met de Cuneratoren die met een hoogte van 82 meter statig boven het stadje uittorent.
Via oude eiken- en beukenlanen kom je uiteindelijk na vier kilometer weer uit bij het militair ereveld. Nog niet uitgewandeld? Aan de overkant van de weg kun je een wandelroute over de Laarsenberg volgen. Dit is een rood gemarkeerde route van 4,5 kilometer door een loof- en naaldbos. Onderweg kom je langs oude loopgraven, dierenverblijven van Ouwehands dierenpark en glooiende graanakkers.
Herfst op de Grebbeberg
Het mooiste seizoen voor deze wandelroute op de Grebbeberg? Het najaar! Als de herfstkleuren voor een waar kleurenspektakel zorgen is dit gebied op zijn mooist. Maar de wandeling is ook de moeite waard in het voorjaar en de zomer als de natuur op z’n groenst is. Houd wel rekening met de eikenprocessierups!
Tips in de omgeving van de Grebbeberg
Nog steeds niet uitgewandeld? Bezoek dan de Blauwe Kamer, een natuurgebied aan de voet van de Grebbeberg. Ook in dit rivieroeverreservaat heeft Utrechts Landschap twee gemarkeerde (korte) wandelroutes uitgezet. Lees ook: wandelen in de Blauwe Kamer.
Trek gekregen van het wandelen? Lekker lunchen of dineren kan bij Panorama restaurant De Blaauwe Kamer, bij de ingang van het natuurgebied. Eten aan het water? Dat kan bij restaurant Moeke in Rhenen. Dit is ook het startpunt van deze mooie fietsroute langs de Nederrijn en door de bossen van de Utrechtse Heuvelrug.
Wil je een nachtje blijven slapen op de Grebbeberg? Dat kan bij Hotel ’t Paviljoen. Dit hotel ligt naast Ouwehands Dierenpark, kun je meteen op kraamvisite bij de babypanda.
Heb jij al eens op de Grebbeberg gewandeld? Of heb je nog tips voor mooie wandelingen op de Utrechtse Heuvelrug? Laat onder dit artikel een reactie achter!
Leuk artikel Anita!
Dank je!